Yunanistan'da '12 mil' alarmı: Oruç Reis, Meis'e yaklaşırsa ne yapacağız?.

Atina, Oruç Reis sismik araştırma gemisinin Doğu Akdeniz'deki yeni çalışmaları sırasında Yunanistan'a ait Meis Adası'na ne kadar yaklaşacağına kilitlendi. Atina'da geminin Kaş açıklarındaki Meis'in 12 milden daha yakınına gelmesi halinde ne yapılması gerektiği tartışılıyor.

Son dakika: Yunanistan’da '12 mil' alarmı: Oruç Reis, Meis’e yaklaşırsa ne yapacağız?

Giriş Tarihi: 15.10.2020  07:55 Son Güncelleme: 15.10.2020  09:05

Yeni Oruç Reis krizinin öncekilerden çok daha ciddi olduğunda birleşen Yunan dış politika uzmanları, “Oruç Reis’in Meis’e 12 milden daha yakın mesafeye gelmesi halinde, Yunanistan’ın göstermesi gereken tepki hakkında birbirinden farklı görüşler ortaya attılar.

Atina, Oruç Reis sismik araştırma gemisinin Doğu Akdeniz’deki yeni çalışmaları sırasında Yunanistan’a ait Meis Adası’na ne kadar yaklaşacağına kilitlendi. Atina’da geminin Kaş açıklarındaki Meis’in 12 milden daha yakınına gelmesi halinde ne yapılması gerektiği tartışılıyor.

Atina, Doğu Akdeniz'e açılan Oruç Reis sismik araştırma gemisinin Kaş'ın karşısında yer alan Meis Adası’na ne kadar yaklaşacağına kilitlendi. Yunan medyası geminin konumunu gösteren sinyali kapattığını aktarırken, yarın ya da Cumartesi büyük gün.

Yunan medyasına göre Yunanistan Genelkurmay Başkanlığı’nda, Oruç Reis’in Meis Adası’na 12 milden az mesafeye ulaşması durumunda gösterilecek tepki senaryoları inceleniyor.​​​​​​​Haberlerde, Oruç Reis’in hızı göz önüne alındığında, Meis’e 12 mil mesafeye yarın ya da cumartesi varacağının tahmin edildiği ileri sürüldü.​​​​​​​Aynı haberlerde, bölgedeki Yunan savaş gemilerinden telsiz ile Oruç Reis’e, “Yunan kıta sahanlığı içindesiniz. Bölgeyi terk edin” anonsları yapıldığı, ancak cevap alınmadığı da belirtildi.​​​​​​​SİNYALİ KAPATTI

Atina Haber Ajansı, Oruç Reis’in “hangi noktada bulunduğunu gösteren cihazları kapalı tuttuğunu, son sinyali de geçen salı günü Meis’in 35 mil güneyinde iken verdiğini” belirtti.​​​​​​​Oruç Reis’in çalışmaları ile ilgili 22 Ekim’e kadar geçerli Navtex (denizcilere duyuru), Meis’in 6 millik karasuları çizgisine 500 metre mesafeye kadar (6.5 mil), Türkiye’nin BM’ye de bildirdiği Türk kıta sahanlığı içindeki sahayı kapsıyor.​​​​​​​ATİNA’DAN KÜSTAH SÖZLER

Yunan hükümet sözcüsü Stelyo Peças, Skai televizyonuna, “1-2 Ekim’deki AB Zirvesi’nde biçilen korse, Türkiye’ye çok dar geldi. O korseyi çıkarmaya çalışıyor” diye küstah bir açıklamada bulundu.

10Bugün başlayacak AB Zirvesi’nde Maraş sahilinin açılması ve ‘Oruç Reis’ konularını gündeme getireceklerini ve Türkiye’ye karşı yaptırım mekanizmasının işletilmesini isteyeceklerini söyleyen Peças, bir soru üzerine, Yunanistan’ın operasyonel açıdan da gerekeni yapacağını söyledi.

Diplomatik çevreler, AB Zirvesi’nden bu aşamada yaptırım beklenmediğini ancak sonuç bildirgesinde Türkiye’ye karşı sert ifadelerin yer alabileceğini belirttiler.​​​​​​​Bu arada, ana muhalefetteki SYRIZA’nın lideri eski Başbakan Aleksis Çipras, Yunanistan’ın Girit Adası’nın güneyi ve doğusunda karasularını 12 mile genişletmesini istedi. Yunan hükümet kaynakları ise, “İktidardayken niye yapmadın” diye sordu.​​​​​​​ORUÇ REİS SİSMİK KABLOLARI SERMEYE BAŞLADIEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Oruç Reis’in faaliyet göstereceği lokasyona vardığını belirtti. Dönmez, dün video konferans yöntemiyle katıldığı Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı’nda yaptığı konuşmada şunları söyledi:​​​​​​​"(Gemimiz) Yaklaşık 10 km uzunluğundaki sismik kabloları denize sermeye başladı. Dün (önceki gün) testler başladı ve bugün (dün) ilk sismik okumaları almaya başlıyoruz. İlk etapta, 10 günlük bir çalışma programımız var."​​​​​​​COVID-19 ile birlikte pek çok şirketin Doğu Akdeniz’de havlu attığını belirten Dönmez, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin verdiği gayri hukuki ruhsatlarda çalışan şirketlerin pandeminin etkisiyle sahadan çekildiklerini kaydetti. Bakan Dönmez, “Biz ise salgına rağmen denizlerimizdeki faaliyetlerimizi iş planımıza göre sürdürdük” diye konuştu.​​​​​​​KARADENİZ’DE FÜZE DENEMESİ

Türkiye, Sinop ve Ordu açıklarında yapılacak füze atışı için NOTAM (havacılara bilgi notu) yayınladı. Rusya’dan satın alınan S-400 hava savunma sistemi ay başında Ankara’dan Sinop’a sevk edilmişti.​​​​​​​14-17 Ekim tarihleri için geçerli olacak NOTAM duyurusunda “Füze atışı yapılacaktır” ifadesi yer aldı.​​​​​​​NOTAM kapsamında, Sinop hava sahasında deniz seviyesinin 200 bin feet üstüne kadar olan bölge uçuşlara kapatıldı. Pazartesi günü Karadeniz’in bu bölümü için, 13-17 Ekim arasında biri atış eğitimi, diğer ikisi askeri eğitim amacıyla 3 ayrı NAVTEX ilan edilmişti. Kaynak: Hürriyet​​​​​​​Avrupa Birliği'nin yanı sıra ABD'de de bölgede açık şekilde Yunanistan'a destek veriyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Eylül ayı sonunda Yunanistan'ın Girit Adası'ndaki Suda Üssü'nü ziyaret etmişti.

20Pompeo, ziyaretinde Suda Üssü'nün ABD'nin deniz operasyonlarının merkezi olacağını ve USS Hershel 'Woody' Williams savaş gemisine ev sahipliği yapacağını açıkladı. Dört helikopter pisti bulunan USS Hershel 'Woody' Williams'tan, insansız hava araçları kalkış yapabiliyor. Gemide kumanda ve kontrol sistemleri de bulunuyor.​​​​​​​Yunanistan’ı Doğu Akdeniz ve bölgedeki istikrarın 'temeli' olarak niteleyen ABD Dışişleri Bakanı, Atina ve Washington arasındaki ilişkilerin 'tüm zamanların en güçlü noktasında' olduğunu söyledi.​​​​​​​ABD Doğu Akdeniz krizinde açık şekilde Yunanistan'ı destekliyor, yaz mevsiminde Güney Kıbrıs'a uygulanan 33 yıllık silah ambargosu kaldırıldı ve Pompeo kısa süre sonra Rum tarafını ziyaret etti.​​​​​​​Pompeo ayrıca, ABD, Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs arasında imzalanan EastMed projesinde işbirliğinin artırılacağını duyurdu. Resmi açıklamada, "Petrol arama şirketleri ExxonMobil, Total ve Hellenic Petroleum, Girit kıyılarındaki açık deniz arama bloklarında ve yenilenebilir enerji alanında ortak çalışma başlatacaktır" denildi.​​​​​​​To Vima gazetesi, Pompeo'nun Girit'teki Suda Askeri Üssü'ne gitmesiyle Türkiye'ye doğrudan mesaj verildiğini, İncirlik Üssü'nün Girit'e taşınması tartışmalarının aynı dönemde ortaya çıkmasının tesadüf olmadığını yazmıştı.​​​​​​​Doğu Akdeniz'de bu yaz mevsiminde gerilim zirveye çıktı, Yunanistan müttefikleri Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Güney Kıbrıs ve Mısır'la Türkiye'ye karşı koymaya çalıştı. Suda Üssü'ne Yunanistan'ın müttefikleri Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ait savaş uçakları indi, Türkiye'ye karşı tatbikatlar yapıldı.​​​​​​​Ankara ve Atina Almanya'nın arabuluculuğunda görüşmelere hazırlanırken, Yunanistan'ın Mısır'la deniz yetki alanları anlaşması imzalaması masanın devrilmesine yol açtı.​​​​​​​Oruç Reis sismik araştırma gemisini bir kez daha Akdeniz sularına çıkaran Türkiye, Atina ve Kahire arasındaki anlaşmanın ise 'yok hükmünde' olduğunu duyurdu.​​​​​​​NATO üyesi Türkiye ve Yunanistan'ın donanmaları Doğu Akdeniz'de karşı karşıya gelirken, Oruç Reis gemisine yaklaşan bir Yunan fırkateyni geri püskürtüldü.​​​​​​​Yunanistan ve Türkiye arasında yıllardır devam eden anlaşmazlıklarda, Ankara Atina'nın 'maksimalist talep ve emellerinden vazgeçmesi gerektiği' görüşünü dile getiriyor.

30ABD açık şekilde Yunanistan'a destek verse de, Atina'nın sırtını yasladığı 'Sevilla Haritası'nda Türkiye'nin yanında yer aldı. ABD'nin Ankara Büyükelçiliği, "ABD, Sevilla Haritası'nın hukuki bir öneme sahip olduğunu düşünmemektedir" açıklamasını yaptı.​​​​​​​Türkiye'nin Mayıs ayı sonunda Akdeniz'deki yeni ruhsat başvurularını Resmi Gazete'de yayımlaması ve Dışişleri Bakanlığı'nın Twitter hesabından paylaşılan haritalar, Yunanistan'ı paniğe sürükledi.​​​​​​​Türk Dışişleri, bu hafta başında ise Ankara'nın Birleşmiş Milletlere (BM) bildirdiği Doğu Akdeniz'deki deniz sınırları içinde Oruç Reis sismik araştırma gemisinin faaliyet yürüttüğü bölgeyi gösteren haritayı paylaştı.​​​​​​​Twitter hesabında haritaya yer veren Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İşler ve Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdürü Büyükelçi Çağatay Erciyes, "Yunanistan ana karasına 580 kilometre uzaklıktaki Kastellorizo (Meis) adlı 10 kilometrekarelik Yunan adası nedeniyle Yunanistan, 40 bin kilometrekare deniz yetki alanı talep ederek, Oruç Reis'i durdurmaya ve Doğu Akdeniz'i Türkiye'ye kapatmaya çalışmaktadır" dedi.​​​​​​​

Türkiye, 27 Kasım 2019’da Libya ile imzaladığı Deniz Yetki Alanlarını Sınırlandırma anlaşması ile Yunanistan’ın Girit, Karpathos ve Rodos adalarının güneyinde kalan bölgeyi kıta sahanlığı kapsamında gördüğünü ilan etmiş ve bu anlaşmayı BM’ye kaydettirmişti.​​​​​​​Anlaşmanın uluslararası hukuka göre bir geçerliliği olmadığını savunan Atina, 1982 tarihli Uluslararası Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne göre adaların kıta sahanlığı hakları olduğunu, Türkiye’nin ortaya koyduğu haritanın Yunanistan’ın egemenlik haklarını çiğnediğini ilan etmişti.

36ABD Jeolojik Araştırma Merkezi'nin (USGS) 2010 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, Doğu Akdeniz'in Levant Havzası bölümünde tahmini 1,7 milyar varil geri kazanılabilir petrol ve 122 trilyon kübik fit gaz var."

AB VE ABD YİNE ATİNA'DAN YANA

Güncel 23.07.2020 10:51 Son Güncelleme: 15.10.2020 07:54
Resmi bir açıklama yayınlayan ABD Dışişleri Bakanlığı ise Türkiye'ye duyurulan planları askıya alması ve bölgede tansiyonu arttıracak adımlardan kaçınması çağrısı yaptı. Almanya da gerilimde Yunanistan'a destek verdi. Atina'da bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Yunan Başbakan Kiryakos Miçotakis ile yaptığı görüşmede Yunanistan'a destek mesajı verdi. Miçotakis ise Türkiye'ye karşı yaptırım istedi. Ayrıca Yunan Başbakan'ın bugün ülkedeki tüm parti liderleri ile araya gelerek durum değerlendirmesi yapacağı ifade edildi. Öte yandan Yunan muhalefeti, hükümeti Türkiye'ye karşı pasif kalmakla suçladı. Eski Başbakan Aleksis Çipras, Türkiye'nin bölgeye 40 savaş gemisi gönderdiğini iddia ederek, "Miçotakis hükümeti çok pasif. Acil kriz masası kurulmalı" dedi.

YUNANİSTAN HAYAL ALEMİNDE
Türkiye'nin en son Ekim 2018'de bölgede araştırma yaptığını belirten emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, "O dönem henüz kıta sahanlığı ilan etmemiş, Libya ile bir anlaşma imzalamamıştık. Bu nedenle de bölgede herhangi bir araştırma da yapılmadı. Libya anlaşmasından sonra bu bölgede ilk sismik araştırmamızı yapmış oluyoruz" dedi. Dışişleri Bakanlığı'nın bugünkü açıklamasında da çok doğru bir şekilde vurguladığı, Yunanistan'ın 10 binlerce kilometrekare kıta sahanlığı ile bir hayal aleminde yaşadığının göstergesi olduğunu aktaran Tümamiral Gürdeniz, şunları kaydetti:

NAVTEX SAVAŞI BAŞLADI
"Sorun da buradan kaynaklanıyor. Türkiye 29 Kasım 2019'da BM'ye kıta sahanlığını deklare ederek, 'burası benim saham' dedi. Aslında Türkiye üstüne düşeni yapmış olurken, Yunanistan'ın BM'ye resmen bildirerek ilan ettiği bir kıta sahanlığı da yok. Dolayısıyla Türkiye 1-0 önde." Türkiye'nin sismik araştırma konusunda Navtex'ini Yunanistan'dan çok önce yayınladığını kaydeden Gürdeniz, şöyle devam etti: "Yunanistan bizim Navtex'e karşılık sahte bir Navtex yayınlayıp, adeta Navtex savaşı başlattı. Yunanistan iki tane uluslararası hukuka uygun hamleye karşılık, bölgede hukuksuzluk yaparak Türkiye'yi engellemeye kalkarsa, barış ve istikrarı bozan taraf olur."

BAŞKA ÇARELERİ YOK
"Türkiye'nin bu gelişmeler karşısında hiç istifini bozmadan sismik araştırmalara devam etmesi gerekiyor. Yunanistan ilk ateş açan, güçle mukavemet eden taraf olursa, çok önemli bir uluslararası hukuk ihlali gerçekleştirmiş olur. Bu durum yaşanırsa her egemen devlet gibi Türkiye'nin de kendini savunma hakkı mevcuttur. Zaten BM, yalnızca saldırıya maruz kalındığında kendini savunma hakkı veriyor. Yunanistan'ın AB ve ABD kartlarını kullanmadan Türkiye ile masaya oturmak zorunda. İki ülke karşılıklı diplomasi masasına oturarak pazarlığa başlar. Zaten Türkiye'nin nihai hedefi masaya oturtmak olmalı. Yunanistan masayı reddettiği sürece Türkiye'nin kendi çıkarlarını korumaktan başka çaresi yok."

MEİS ADASI HUKUKEN BİZİM
Milli Savunma Bakanlığı eski Genel Sekreteri emekli Kurmay Albay Ümit Yalım, Meis Adası civarında arama yapmanın Türkiye'nin hukuki hakkı olduğunu söyledi. Türkiye'nin 1923 Lozan Antlaşması ile Meis'in de aralarında olduğu 14 ada üzerindeki hakkını İtalya'ya bıraktığını ifade eden Yalım şunları kaydetti:

ORASI TÜRK TOPRAĞI
"2. Dünya Savaşı'ndan sonra 1947'de Paris Anlaşması ile 12 ada İtalya'dan alınıp Yunanistan'a verildi. Uluslararası anlaşmalar hukukuna göre bir anlaşmanın maddesi değişirse mutlaka taraf olan devletlerin tamamının ya da çoğunluğunun o değişiklikte imza atması lazım. Şimdi 12 ada Lozan'ın 15. maddesinde geçiyordu. Türkiye Lozan'da taraftı ancak Paris'te taraf değildi. Dolayısıyla burada gayri hukuki bir devir oldu. Hukuken Türkiye'nin onayı ve rızası olmadan böyle bir devir yapılamaz. İtalya 12 ada üzerindeki egemenlik haklarından vazgeçtiği zaman hukuken aslına rücû ediyor. Yani Türk toprağı olur. Şimdi buradan bakarsak Yunanistan'ın Meis Adası üzerinde egemenlik hakkı bile yok ki itiraz hakkı olsun. Bizim petrol arama ruhsatları da zaten Meis Adası'nın kara suları dışında. Bunu engelleyemezler. Yunanistan akıntıya karşı kürek çekiyor."

ADALAR SİLAH DEPOSU
Lozan'da adaların silahsız olacağını ilişkin açık bir madde bulunduğunu vurgulayan Yalım, bu adalardan birisini de Meis adası olduğunu ifade etti. Ege'deki 23 adanın büyük kısmını cephaneliğe çevrildiğini aktaran Yalım, Yunanistan'ın Meis'te alay seviyesinde bir birlik ve küçük bir askeri havaalanı olduğunu ifade etti.

HAKLARIMIZI KORUYACAĞIZ
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Yunanistan Dışişleri Bakanlığı'nın, Oruç Reis araştırma gemisinin, Doğu Akdeniz'deki araştırma faaliyetine ilişkin yaptığı açıklamaya cevap verdi. Geminin araştırma yapacağı deniz alanının, ruhsat sahaları içinde olduğunu vurgulayan Aksoy, şöyle devam etti:

HUKUKA AYKIRI
"Söz konusu sahanın bir bölümünde Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemimiz esasen geçmiş yıllarda faaliyette bulunmuştu. Hal böyle olmasına rağmen, Yunanistan bu araştırma faaliyetimize itiraz ederek, araştırma sahasının kendi kıta sahanlığında olduğunu iddia etmiştir. Yunanistan bu iddiasını başta Meis olmak üzere kendi ana karasından uzaktaki adalarının varlığına dayandırmaktadır. Yunanistan'ın bu maksimalist kıta sahanlığı iddiası uluslararası hukuka, içtihada ve mahkeme kararlarına aykırıdır."

NASIL 40 BİN OLUYOR?
Aksoy, yüz ölçümü 10 kilometrekare olan, Anadolu'ya 2 kilometre, Yunan ana karasına ise 580 kilometre uzaklıkta olan bir adanın 40 bin kilometrekare genişliğinde kıta sahanlığı alanı yaratmasının, rasyonel ve uluslararası hukuka uygun bir tez olmadığının altını çizerek, "Bu nedenle, Yunanistan'ın bu iddialarını reddediyoruz" ifadesini kullandı. Aksoy, "Türkiye, uluslararası hukuktan kaynaklanan meşru hak ve çıkarlarını müdafaa etmeye devam edecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Son dakika: Miçotakis'e kötü haber: Beyaz eşya firması BSH-Pitsos üretimini Yunanistan'dan Türkiye'ye taşıyor

Son dakika haberine göre, Yunanistan'da faaliyet gösteren Bosch Siemens Hausegerate (BSH) - Pitsos'un üretim operasyonlarını Türkiye'ye taşıyacağı bildirildi. Yunanistan'da 1865'te kurulan ve genelde beyaz eşya üreten Pitsos, 1 Ocak 2015'te Bosch ve Siemens'ten oluşan konsorsiyuma 3 milyar avroya satılmıştı.

Yunanistan'da faaliyet gösteren Bosch Siemens Hausegerate (BSH) - Pitsos'un üretim operasyonlarını Türkiye'ye taşıyacağı bildirildi.

Firmadan yapılan açıklamada, 31 Aralık'ta Yunanistan'daki üretim faaliyetlerinin sonlandırılacağı ve bu operasyona Türkiye'de devam edileceği belirtildi.

Yunanistan Metal İşçileri Federasyonu (POEM) tarafından konuya ilişkin yapılan açıklamada, yıl sonunda kapanacak olan şirketin yüzlerce kişinin işsiz kalmasına sebep olacağı ifade edildi.

POEM, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'e gönderdiği mektupta, bu kararın geri alınması için girişimde bulunulması çağrısında bulunarak, BHS-Pitsos'un imalatını durdurma planının istihdam ve ihracatı olumsuz etkileyeceği uyarısı yapıldı.

1865'DE KURULMUŞTU
Yunanistan'da 1865'te kurulan ve genelde beyaz eşya üreten Pitsos, 1 Ocak 2015'te Bosch ve Siemens'ten oluşan konsorsiyuma 3 milyar avroya satılmıştı.

BSH-Pitsos, daha önce 2018 yılında üretimine son vereceğini açıklamıştı ancak çalışanların ve politikacıların baskısıyla bu kararını askıya almıştı.

Otomotiv firması BMW ve Daimler'e ait Free Now Group da 28 Şubat'ta ülkedeki operasyonuna son vermişti.

Hazır gıda firması Pizza Hut ise 30 Temmuz'da Yunanistan'daki 17 dükkanını kapatmıştı.